Rechtsmisbruik van FEBIAC tegen Extinction Rebellion

Rechtsmisbruik van FEBIAC tegen Extinction Rebellion

Op zaterdag 18 januari 2020 organiseerde Extinction Rebellion Belgium een actie van massale burgerlijke ongehoorzaamheid op het Autosalon 2020, "Leugensalon", om de impact van de auto-industrie op de verergering van de klimaat- en milieucrisis te hekelen.

Van de 250 rebellen die deelnamen aan gedecentraliseerde acties tijdens het evenement, zijn er ongeveer 185 mensen gearresteerd.

Allereerst is het opmerkelijk dat de politie een aantal mensen buiten het salon heeft gearresteerd. Ook een woordvoerder van Extinction Rebellion werd gearresteerd, waardoor de journalisten hun werk niet konden doen. Het is evenzeer opmerkelijk dat de gezichten van de gearresteerden werden gefotografeerd ondanks de uitdrukkelijke weigering van velen, en dat ten minste één persoon brutaal werd aangepakt door de politie. We komen later op deze gebeurtenissen terug.

Vandaag willen we de aandacht vestigen op het misbruik dat FEBIAC heeft gemaakt van Extinction Rebellion. Dit lijkt eerder te zijn opgezet om het imago van de beweging te schaden dan om de belangen van de federatie daadwerkelijk te beschermen tegen de geplande acties.

Begin januari heeft FEBIAC een eenzijdig verzoekschrift ingediend bij de Voorzitter van de Rechtbank van Eerste Aanleg (burgerlijke rechtbank) van Brussel, in afwachting van de door XR geplande acties op het Autosalon. FEBIAC weet niet tegen welke persoon zij zal optreden (Extinction Rebellion heeft geen rechtspersoonlijkheid en haar leden zijn talrijk, verspreid en hebben niet eerder individueel aangekondigd dat zij aan de geplande acties zullen deelnemen). Daarom heeft ze een "unilateraal verzoek" ingediend, d.w.z. een verzoek waarbij geen enkele wederpartij wordt uitgenodigd om op de dag van de zitting voor de rechter te verschijnen om verweer te voeren.

In dit verzoekschrift vraagt FEBIAC aan de voorzitter van het Gerecht van eerste aanleg om een dringend bevel uit te vaardigen om het optreden te verbieden dat XR enkele dagen voordien had aangekondigd. FEBIAC dringt herhaaldelijk aan op de absolute noodzaak om dit optreden op voorhand te verbieden en eist 5.000€ per persoon per optreden dat in de verordening als verboden wordt beschouwd.

In zijn verordening van 9 januari 2020 is de Voorzitter van mening dat het verzoek van FEBIAC slechts zeer gedeeltelijk gegrond is. Hij kent de door FEBIAC gevraagde 5.000,00 € niet toe en houdt het bij een bedrag van 10,00 € per overtreding en per persoon die de overtreding begaat. Dit bedrag is een "dwangsom": het doel ervan is om mensen te ontmoedigen om een bepaald gedrag te vertonen (in dit geval om actie te ondernemen op het salon) of om het te doen ophouden. Ook wordt bepaald dat het totale bedrag van deze dwangsom niet hoger mag zijn dan 100,00 €.

Daarop besluit FEBIAC om het bevelschrift (d.w.z. het vonnis) stil te houden. Uiteraard vindt er een vergadering plaats voor het salon. In dit verband merken we inderdaad graag op dat XR, omwille van veiligheid en transparantie, zijn acties altijd heeft aangekondigd en om een ontmoeting met de autoriteiten heeft verzocht. Tijdens deze vergadering vermeldt FEBIAC op geen enkel moment dat het dit bevelschrift bezit. Evenmin neemt zij de moeite om hierover een aankondiging te doen in de pers, of op de ochtend van de door XR geplande actiedag, om de gevreesde schade te beperken. Integendeel. Ze wacht tot de acties worden uitgevoerd, tot de mensen worden gearresteerd en het salon de deuren sluit. Dan stuurt ze tenslotte de deurwaarder zelf ter plaatse om het document over de gearresteerde mensen te laten betekenen.

Op zuiver juridisch vlak is XR ervan overtuigd dat FEBIAC in deze zaak een onrechtmatige procedure voert. Eerst verzoekt ze de voorzitter van de rechtbank dringend om het gedrag te verbieden, onder het voorwendsel van risico op onherstelbare schade indien een dergelijk bevel niet wordt gegeven. Maar vervolgens heeft zij het bevel niet gebruikt om deze handelingen te voorkomen. Op die manier verliest FEBIAC volledig het nuttige effect van de verordening die net werd uitgevoerd. Ze gebruikt ze enkel om iedereen aan wie de verordening wordt betekend, een dwangsom en deurwaarderskosten te doen betalen.

Vanuit ethisch oogpunt is XR niet verbaasd dat FEBIAC op deze manier te werk gaat: leugens en vertragingstactieken zijn in de automobielindustrie aan de orde van de dag.

Op deze manier probeert de automobielsector XR te intimideren en het zwijgen op te leggen, wat natuurlijk niet het geval kan zijn voor een beweging met als motto "Vertel de waarheid".

Momenteel analyseert de juridische dienst van XR de verordening die werd uitgevaardigd op basis van de aanvraag die door FEBIAC werd ingediend, en verzamelen we de verschillende getuigenissen om gepaste juridische stappen te ondernemen.

De door FEBIAC ingestelde procedure zal in beroep door de rechter al dan niet als misbruik worden beschouwd. XR wijst er ook op dat veel mensen die dit document ontvingen, geen enkele door dit bevel verboden handeling hadden verricht: zo namen de meeste gearresteerden niet deel aan de acties op het salon, maar deelden ze gewoon flyers uit op de openbare weg, enkel gebruikmakend van hun vrijheid van meningsuiting.